Zeespiegelstijging en de Deltacommissie

(English version here)

 

De commissie Veerman (Deltacommissie) heeft recent haar bevindingen naar buiten gebracht hoe Nederland tegen het wassende water te beschermen. Het advies heeft nogal wat om het lijf, en mede daarom is er flink wat media aandacht voor.

 

Basisgegevens

De commissie is uitgegaan van een globale zeespiegelstijging van 0,55 tot 1,1 meter in 2100 en van 2 tot 4 meter in 2200. Een verdienste van het rapport is hiermee meteen gezet: de prognose houdt niet op in 2100. De zeespiegelstijging doet dat helaas ook niet. Afhankelijk van de concentratie aan broeikasgassen zal de zeespiegelstijging meer of minder zijn. In een “business as usual” scenario gaat de zeespiegelstijging natuurlijk lekker door na 2200.

 

De zeespiegelstijging waar de commissie vanuit gaat is fors. Het rapport geeft aan dat ze als uitgangspunt de “plausibele bovengrens” van zeespiegelstijging heeft genomen. Een vergelijkbare range (0.5 tot 1.4 meter in 2100) wordt gevonden als je de geobserveerde correlatie tussen temperatuur en zeespiegelstijging extrapoleert.

 

De gevolgen van ijsdynamica (het mechanisch versneld afsmelten van grote ijsmassa’s, bv door afkalving, omgeven met grote onzekerheden) worden door de Deltacommissie meegenomen. Dit is in veel mindere mate het geval bij de KNMI en IPCC scenario’s, die daarom lager uitvallen in hun schattingen van de zeespiegelstijging in 2100 (resp. 40 tot 85 cm en 25 tot 76 cm). Een nieuw artikel in het tijdschrift Science geeft 0,8 meter aan als waarschijnlijke zeespiegelstijging in 2100, en als bovengrens 2 meter (inclusief onzekerheden m.b.t ijsdynamica). De schattingen die de commissie gebruikt zijn wetenschappelijk goed onderbouwd, al is het duidelijk dat de onzekerheden bij deze schattingen groot zijn. Naast de onzekerheid over het smelten van ijskappen zijn natuurlijk de toekomstige broeikasgas emissies een belangrijke variabele, en gelukkig (of juist niet) hebben we daar invloed op. Realclimate heeft een discussie over zeespiegelstijging hier en een uitgebreide toelichting op de IPCC schattingen ervan hier. Update: hier heb ik het in meer detail over het smelten van de grote ijskappen en zeespiegelstijging.

 

Adaptatie…?

Het is maar zeer de vraag of Nederland zich kan aanpassen aan een dergelijk hoge zeespiegel, maar de commissie Veerman is daar heel positief over, in ieder geval tot een zeespiegelstijging van 4 meter. Mij lijkt dat het op een gegeven moment toch ophoudt met de mogelijkheden voor aanpassing (adaptatie). Kan Nederland in de huidige vorm voortbestaan temidden van een zeespiegel die 6 of 7 meter hoger is dan nu? Dat was de zeespiegelhoogte 125.000 jaar geleden, toen de globale temperatuur “slechts” 1 tot 2 graden warmer was dan nu. Weliswaar neemt een dergelijke stijging waarschijnlijk eeuwen, zoniet duizenden jaren, in beslag. Maar het spreekt voor zich dat we dat proberen te voorkomen, lijkt mij. We kunnen ons dus niet veroorloven om de aarde heel lang of heel hoog boven die 1-2 graden hogere temperatuur te brengen. Hoe lang of hoe hoog kan dat wel, zonder dat we het smelten van grote ijsmassa’s (Groenland, Antarctica) in gang zetten? Niemand die dat weet. Maar het lijkt me geen experiment waard.

 

Mitigatie…!

De nadruk ligt wel erg sterk op adaptatie (aanpassing aan een stijgende zeespiegel), terwijl tegelijkertijd natuurlijk ook emissiereducerende maatregelen (mitigatie) noodzakelijk zijn. Anders is het dweilen met de kraan open. Kunnen we bepaalde economische activiteiten niet beter verplaatsen naar veiliger gelegen gebieden in plaats van veel geld pompen in het voortbestaan ervan op de huidige lage/kwetsbare gronden? Het ligt voor de hand om te wijzen op het belang van een verduurzaming van onze energievoorziening en van energiebesparing, om de problemen van zeespiegelstijging behapbaar te houden. In een uitzending van Nova hoorde ik een parlementariër zich afvragen of onze kleinkinderen wel zouden staan te springen om voor de kosten op te draaien (omdat het geld deels geleend zou worden). Terwijl zij juiste degenen zijn die het profijt ervan hebben, en meer waarschijnlijk zullen klagen dat we te weinig tegen de voor ons opdoemende problemen gedaan hebben dan teveel.

 

Er valt natuurlijk te discussiëren over in hoeverre we moeten anticiperen op toekomstige problemen die nog niet in alle hevigheid zijn losgebarsten. Het is geen wetenschappelijk feit welke risico’s je wel of niet wilt nemen; dat is een individuele afweging. De wetenschap heeft natuurlijk wel een belangrijke rol bij het informeren over de kans op bepaalde gevolgen, oftewel over het risico. Het vervelende nu is dat de afweging die je als individu maakt gevolgen heeft voor het risico dat anderen lopen: de “tragedy of the commons”. De overheid moet die afweging ook nemen t.o.v. de veiligheid van haar burgers. En ook daar speelt dezelfde tragedie: Het risico dat wij lopen is sterk afhankelijk van wat andere landen doen. Maar laten we dat niet opvoeren als reden om er dan zelf maar niks aan te doen. Wetenschappelijke onzekerheid maakt het risico ook niet kleiner; integendeel.

Advertisement

Tags: adaptatie, commissie Veerman, deltacommissie, mitigatie, zeespiegelstijging