Halve waarheden

(English version here)

 

Dit gaat over “halve waarheden”, die in feite kloppen (en ook als zodanig overbekend zijn bij klimaatwetenschappers, en in aanmerking worden genomen in modellen), maar de (on)uitgesproken implicaties kloppen vaak niet:

 

–     Het klimaat is ook in het verre verleden veranderd (, en toen waren er geen autos om de schuld te geven. Implicatie: nu is het dus ook een natuurlijk process). Omdat het klimaat vanwege natuurlijke oorzaken veranderd is (geen enkele wetenschapper die dat betwist) in het verleden wil natuurlijk niet zeggen dat dat nu ook zo moet zijn. Natuurlijke factoren (bv de zonne-activiteit) staan nu ook niet stil, en worden ook meegenomen in modellen, maar die verklaren maar een heel klein deel vd waargenomen klimaatverandering. Dit is waarschijnlijk de meest populaire “sceptische” redenering, ook al klopt de logica van geen meter. Het feit dat er bosbranden van nature voorkomen, pleit Jantje niet vrij die net een bosbrand heeft veroorzaakt door een brandende sigaret. Dit voorbeeld laat nog een fout in logica zien: Dat de nietige mens zoiets groots als het klimaat niet kan veranderen. Een brandende sigaret kan heel wat vierkante kilometers bos in vlammen doen opgaan. En in de geschiedenis van de aarde hebben bacterien (toch wat kleiner dan de mens) het klimaat flink doen veranderen.

–           De natuur stoot meer CO2 uit dan de mens (implicatie: de toename van de CO2 kan niet aan de mens liggen; de mens kan het klimaat helemaal niet beinvloeden). Dit klopt, maar de implicatie helemaal niet. De natuur is namelijk in balans (uitstoot en opname van CO2 zijn precies gelijk in de natuur, behalve tijdens periodes van klimaat-verandering). Een toename van de CO2 uitstoot, ook al is die klein t.o.v. de natuurlijke uitstoot, kan daarom zeker een toename vd concentratie teweeg brengen. Het is onomstotelijk bewezen dat de toename van CO2 door menselijk toedoen in de atmosfeer is gekomen, vnl via de isotopische compositie vd koolstof: fossiele koolstof (bv van olie) heeft een andere isotopische samenstelling dan recente koostof (bv van net dode planten). Daarnaast weten we redelijk goed hoeveel CO2 we uitstoten met z’n allen, en hoeveel de oceanen opnemen.

–     Waterdamp is het belangrijkste broeikasgas en wordt niet meegenomen in modellen. (implicatie: klimaat verandering ligt maar voor klein deel aan CO2). Eerste deel klopt ten dele, tweede deel zeker niet. Aan het aardoppervlak is veel meer waterdamp dan CO2, en het absorbeert daar dus ook meer. Maar in de hogere luchtlagen is nauwelijks waterdamp. En daar wordt bepaald hoeveel energie naar de ruimte wordt teruggestraald. Het belangrijkste issue is echter dat waterdamp niet verandert doordat er in directe zin meer van uitgestoten wordt, maar het reageert op de temperatuur: warme lucht kan meer waterdamp bevatten. Waterdamp zal daarom altijd als een “positieve terugkoppeling” werken: Als het warmer wordt, wordt het nog warmer, en andersom. Oftewel, waterdamp is geen klimaat-forcering (oorzaak), maar een terugkoppeling (effect). Als wij het klimaat niet zouden veranderen, zou de hoeveelheid waterdamp ook niet veranderen. En het effect van waterdamp wordt zeker wel meegenomen in klimaatmodellen.

–     Bij het einde van een ijstijd ging eerst de temperatuur omhoog, en pas 800 jaar later de CO2. (implicatie: de temperatuur beinvloedt CO2, niet andersom). Hier wordt niet bij verteld dat de temperatuur daarna nog 4000 jaar blijft stijgen samen met de CO2. Otwel de eerste 800-1000 (vd 5000) jaar temperatuurverhoging is niet toe te schrijven aan CO2, maar en deel vd 4000 jaar is wel aan CO2 toe te schrijven. Een ander deel ligt aan de veranderende weerkaatsing van het zee (of ijs-) oppervlak, de zogenaamde albedo (positieve terugkoppeling). Temperatuur en CO2 beinvloeden elkaar in beide richtingen; het is een beetje een kip-ei discussie. (Hier ligt wellicht een kritiekpuntje op “An inconvenient truth”, waar Al Gore niet dit hele verhaal vertelt.)

–     Het broeikaseffect is natuurlijk (en dus heeft de mens er niks mee te maken). Ja, klopt. Anders was de gemiddelde temperatuur op aarde ver beneden nul en was er geen leven mogelijk. Maar wij  versterken het door meer broeikasgassen de lucht in te pompen. Door dit te zeggen, zegt de scepticus in feite dat broeikasgassen inderdaad de temperatuur beinvloeden. En aangezien het 100% zeker is dat de extra concentratie aan broeikasgassen door de mens is veroorzaakt, geeft hij aan dat de huidige klimaatverandering inderdaad door de mens is veroorzaakt.

Vele andere zogenaamde “kritieken” op de klimaatwetenschap zijn nog minder waar dan deze. De meest voorkomende worden behandeld op het klimaatportaal (samenwerkingsverband o.l.v. KNMI).

Advertisement

Tags: Klimaatwetenschap, sceptici